TÜRK DÜNYASI RAPORU Haziran-2019

AZERBAYCAN
TİKA’dan Azerbaycanlı gençlerin kişisel gelişimlerine destek
Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı, Azerbaycanlı gençlerin kişisel ve sosyal gelişimlerinin desteklenmesi ve sağlıklı birey olmaları konusunda bilinçlendirilmesi amacıyla “Bakü Gençlik Akademisi” proje gerçekleştirdi. TİKA Başkan Danışmanı, projeye katılan öğrencileri kutlayarak, “Sadece Azerbaycan değil tüm Türk ve İslam dünyası sizden hizmet bekliyor. Dünyanın her yerinde sizin kardeşleriniz var. Cephesi olmayan savaş içerisindeyiz. Her taraf mücadele için alandır. Dünyanın dört bir tarafında var olacaksınız.” dedi.
Ermenistan-Azerbaycan cephe hattında çatışma
Ermenistan-Azerbaycan cephe hattında çıkan çatışmada, Azerbaycan ordusundan bir asker şehit oldu. Azerbaycan Savunma Bakanlığından yapılan açıklamada, bakanlık yetkililerinin, şehit askerin aile ve yakınlarına taziye dileklerinde bulunduğu belirtildi. Azerbaycan Dışişleri Bakanlığından konuya ilişkin yapılan açıklamada ise ateşkes ihlalinin Azerbaycan ve Ermenistan dışişleri bakanları görüşmesi öncesinde yapıldığı ifade edilerek, saldırının Ermenistan’daki savaş taraftarlarınca bilinçli şekilde düzenlendiği kaydedildi.
7. Azerbaycan-Gürcistan-Türkiye Savunma Bakanları Üçlü Toplantısı
Türkiye Cumhuriyeti Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın da katıldığı 7. Azerbaycan- Gürcistan-Türkiye Savunma Bakanları Üçlü Toplantısı Azerbaycan’ın Gebele kentinde yapıldı. Toplantıda konuşan Azerbaycan Savunma Bakanı Zakir Hasanov, diğer alanlarda olduğu gibi savunma alanında da iş birliğini sürdürdüklerini dile getirdi. Üç ülkenin düzenlediği ortak askeri tatbikatların sayısının artmaya devam ettiğini belirten Hasanov, ” Eğer biz 2018’de 7 ortak askeri tatbikatı yaptıysak 2019’da 13 tatbikatın yapılması planlanıyor.” dedi.
Türk, Azerbaycanlı ve Alman parlamenterlerden ortak platform
Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de “Güvenlik ve İşbirliği Konferansı” düzenlendi. Konferansta, Türkiye’yi de TBMM Başkanvekili Süreyya Sadi Bilgiç başkanlığındaki heyet temsil etti. AGİTPA Başkanı, toplantıda yaptığı konuşmada, bölgede çeşitli çatışmaların mevcut olduğunu ve bunların barış ve diyalog yoluyla çözülmesi gerektiğini söyledi. TBMM Başkanvekili Bilgiç, konuşmasında 30 yıldır çözüm bekleyen Dağlık Karabağ sorununa da değindi ve Türkiye olarak meselenin Azerbaycan’ın toprak bütünlüğü ve tanınmış sınırlarına uygun şekilde AGİT Minsk Grubu kapsamında çözümünü desteklediklerini belirtti.
Bakü’de “Milli Mücadele ve Edebiyat” sempozyumu düzenlendi
Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de “Türk Dünyasında Milli Mücadele ve Edebiyat” sempozyumu düzenlendi. Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi (AMBA) Başkan Yardımcısı Prof. Dr. İsa Hebibbeyli, sempozyumun açılış toplantısında yaptığı konuşmada, Türkiye ve Azerbaycan arasındaki birliğin iki ülkenin en büyük serveti olduğunu söyledi. Mustafa Kemal Atatürk önderliğindeki milli mücadeleden bahseden Hebibbeyli, o günlerde yapılan fedakârlık ve mücadele sayesinde bugün Türkiye’nin dünyada söz sahibi ülkelerden biri haline geldiğini kaydetti.
Türk dünyası kadın milletvekilleri Bakü’de buluştu
Konseyi üyesi ülkelerin kadın milletvekilleri, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de düzenlenen konferansta dünya ve bölgedeki cinsiyet eşitliği sorunları ile toplumun kalkınmasında kadının rolü konularını müzakere etti. TÜRKPA tarafından Azerbaycan Milli Meclisinde düzenlenen “Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine Ulaşmada Türk Dünyası Kadınlarının Rolü” konferansında, TÜRKPA Genel Sekreteri Mamayusupov, Türk dünyasında kadınların toplum hayatındaki rolünün giderek arttığını söyledi. Konferans, “Türk Konseyi ülkelerinde cinsiyet eşitliği için fırsatların oluşturulması” ve “Türk dünyası kadınları arasında diyaloğun güçlendirilmesi için bir platform olarak TÜRKPA” panelleriyle devam etti.
Karadeniz havzasının milletvekilleri Bakü’de toplandı
Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de, Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Parlamenter Asamblesi (KEİPA) 53. Genel Kurul Toplantısı yapıldı. Toplantıda başkanlığın Azerbaycan’dan Bulgaristan’a geçtiği bildirildi. Kurumun faaliyetlerine ilişkin video gösterilen toplantıda bazı üyelere KEİPA onur madalyası takdim edildi.
TİKA desteğiyle Bakü’de Kardiyoloji Kongresi düzenlendi
TİKA ile Azerbaycan Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Bilimsel Araştırma Kardiyoloji Enstitüsü iş birliğinde Bakü’de “Kardiyoloji Kongresi” düzenlendi. Kardiyoloji ve kalp hastalıkları alanında uzmanlaşmış Azerbaycan Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Bilimsel Araştırma Kardiyoloji Enstitüsünün kuruluşunun 40’ıncı yıl dönümü vesilesiyle düzenlenen kongreye Azerbaycan, Türkiye ve dünyanın çeşitli ülkelerinden davet edilen birçok kardiyolog katıldı.
Azerbaycan ve Ermenistan dışişleri bakanları Dağlık Karabağ sorununu görüştü
Azerbaycan Dışişleri Bakanı ve Ermenistan Dışişleri Bakanı, Dağlık Karabağ sorununun çözüm süreci kapsamında Washington’da bir araya geldi. Görüşmeye, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Minsk Grubu eş başkanları da katıldı. Azerbaycan Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, bakanlarca daha önce Paris ve Moskova’da yapılan toplantılarda ele alınan konuların nasıl uygulandığının görüşmenin başlıca konusunu oluşturduğu belirtildi. Görüşme “olumlu” ve “müzakere sürecinin ilerlemesine hizmet eden” bir görüşme olarak nitelendirildi.
Azerbaycan’daki Ahıska Türklerinin camisi onarıldı
Azerbaycan’ın Saatlı ilinde Ahıska Türklerinin yaşadığı Smada köyündeki cami, Dünya Ahıska Türkleri Birliği (DATÜB) tarafından onarıldı. Onarım sonrasında yapılan açılış töreninde konuşan DATÜB Başkanı Ziyatdin Kassanov, DATÜB olarak 11 senedir faaliyet gösterdiklerini, Ahıska Türklerinin sorunlarının giderilmesi için çalıştıklarını söyledi. Başlıca amaçlarının Ahıska Türklerinin tüm haklarının elde edilmesi ve soydaşlarının ana vatanları olan Gürcistan’a sorgusuz sualsiz dönüşünün sağlanması olduğunu vurgulayan Kassanov, Türkiye ve Azerbaycan devletlerinin kendilerine bu konuda destek verdiğini belirtti.
Azerbaycan Ordusu 101 yaşında
Kafkasya’nın en güçlü ordusu olarak görülen Azerbaycan Milli Ordusu, 1918 yılında kuruldu. Azerbaycan halkı tarafından 1998 yılından bu yana 26 Haziran günü, Silahlı Kuvvetler Günü olarak kutlanıyor.
Azerbaycan ve Ermenistan arasında esir değişimi
Azerbaycan Esir, Kayıp ve Rehine Vatandaşlarla İlgili Devlet Komisyonundan yapılan açıklamada, Ermenistan’da rehin tutulan Azerbaycan vatandaşı Elvin İbrahimov ile Azerbaycan’da rehin tutulan Ermenistan vatandaşı Zaven Karapetyan’ın değiştirildiği bildirildi. Rehine değişiminin Uluslararası Kızıl Haç Komitesi’nin aracılığıyla gerçekleştirildiği aktarıldı.
KAZAKİSTAN
Kazakistan’da Nur Sultan Etno Festivali
Kazakistan Milli Spor Derneğiyle Nur Sultan Valiliği iş birliğinde geleneksel çadırların kurulduğu ve “etnik köy” adı verilen alanda düzenlenen festivalin ilk gününde; okçuluk, kökpar, attan düşürmece (audarıspak) ve diğer at oyunları sergilendi. Çadırlarda, Kazak halkının tarihi ve kültürünü anlatan sergi açıldı, güreş, bilek güreşi, aşık gibi milli oyunlar oynandı. Çocuklar için küçük boyutlu geleneksel çadırlar kuruldu ve çocuklara ok attırıldı.
Kazakistan’da Cumhurbaşkanlığı seçimini Tokayev kazandı
Kazakistan Merkez Seçim Komisyonu, Kasım Cömert Tokayev’in oyların yüzde 70,76’sını alarak cumhurbaşkanlığı seçimini kazandığını açıkladı. Kazakistan’da yüzde 77,4 oranında katılımla yapılan seçimleri gözlemleyen TÜRKPA ve Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi (Türk Konseyi) heyetleri basın toplantıları düzenledi. Türk Dili Konuşan Ülkeler Parlamenter Asamblesi (TÜRKPA) Seçim Gözlem Heyeti Başkanı, Kazakistan’da Cumhurbaşkanlığı erken seçimlerinin demokratik bir ortamda gerçekleştirildiğinin tespit edildiğini söyledi.
Kazakistan’da cumhurbaşkanlığı seçimini kazanan Tokayev yemin etti
Ülkede 9 Haziran’da yapılan cumhurbaşkanlığı seçiminin galibi olan Tokayev’in Bağımsızlık Sarayında düzenlenen yemin törenine eski Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in yanı sıra kabine üyeleri, milletvekilleri, Kazakistan’da faaliyet gösteren yabancı ülke büyükelçilerinin yanı sıra çok sayıda davetli katıldı. Tokayev, halka adil hizmet edeceğine, kanunlara sıkı şekilde uyacağına, vatandaşların hak ve özgürlüğünü garanti edeceğine yemin etti. Tokayev, “Yapıcı, dengeli ve çok yönlü dış politikayı izlemeye devam edeceğiz. Uluslararası arenada milli çıkarları sıkı şekilde savunacağız.” Şeklinde açıklamalarda bulundu.
THY, Kazakistan’a sefer sayısını artıracağını bildirdi
Türk Hava Yolları (THY) Almatı Müdürü Hasan Savaş Erden, 1 Temmuz itibarıyla Nur Sultan-İstanbul sefer sayısını 5’ten 7’ye çıkaracaklarını bildirdi. Kazakistan’a 1992’de uçan ilk uluslararası yabancı hava yolu şirketi olduklarını hatırlatan Erden, “Yaklaşık 27 yıldır Kazakistan’da havacılık sektörüne katkı sağlıyoruz.” dedi.
4. Büyük Bozkır Sosyal Bilimler Forumu Nur Sultan’da başladı
Uluslararası Türk Akademisi (TWESCO) tarafından düzenlenen “4. Büyük Bozkır Sosyal Bilimler Forumu”, Kazakistan’ın başkenti Nur Sultan’da başladı. Gün boyunca 6 oturum yapılan forumda, Türk dünyası halk bilimi ve edebiyatının güncel meseleleri, Türk devletçiliğinin oluşma ve gelişme tarihi, Türk dünyası kökeni, büyük bozkır tarihindeki yeni dönem, Türk dünyasının etnik ve kültürel özellikleri, modern Türkoloji, Avrasya’daki entegrasyon süreçleri konuları tartışıldı.
Kazakistan’da “Göçebeler Alemi” festivali sona erdi
Kazakistan’ın başkenti Nur Sultan’da yapılan Uluslararası Etno Kültür Festivali “Göçebeler Alemi” sona erdi. Kazanat Hipodromu’nda düzenlenen festivale Bulgaristan, Azerbaycan, Türkiye, İran, Güney Kore, Kırgızistan, Moğolistan, Kazakistan ve Özbekistan’dan takımlar katıldı. Festivalin ikinci ve son gününde de okçuluk, güreş ve diğer geleneksel spor müsabakaları yapıldı, el sanatlar, deri, gümüş işleme ve diğer örnekler gösterildi. Türkiye’yi temsil eden “Ordugâh Tarihi Canlandırma Takımı”, festivalin ikinci gününde 15. ve 16.yüzyıllara ait tarihi canlandırmalar yaptı.
Büyük Kazak Göçünün kahramanı Şirzat Doğru anıldı
Büyük Kazak Göçü ile Türkiye’ye gelerek yerleşen ve geçen yıl yaşamını yitiren Şirzat Doğru dualarla anıldı. Doğru’nun kurucusu olduğu Kemalpaşa ilçesindeki Alaş Kımız Çiftliği’nde düzenlenen anma etkinliğine Kemalpaşa Kaymakamı Kemal Kızılkaya, Belediye Başkanı Rıdvan Karakayalı, Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Musa Yıldız, Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) Denetleme Kurulu Üyesi Sıddık Topaloğlu, ailesi ve çok sayıda Kazak Türkü katıldı.
ÖZBEKİSTAN
AB Konseyi Başkanı Tusk Özbekistan’ı ziyaret etti
Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Donald Tusk, resmi ziyaret için geldiği Özbekistan’da Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev tarafından kabul edildi. Kabul sırasında Mirziyoyev, AB ile ülkesi arasındaki yapıcı siyasi diyalog, ticari, ekonomik, bilim, teknik ve kültürel alanlardaki verimli iş birliğinden duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Görüşmede, Özbekistan’da ekonominin serbestleştirilmesine yönelik reformların AB iş çevrelerinin bu ülkede faaliyetinin artmasına imkan verdiği kaydedildi. Tusk da Özbekistan’ın Aral Gölü havzasındaki çevre felaketinin bertaraf edilmesine yönelik çabalarını takdir ettiğini belirterek, AB’nin bu konuda iş birliği yapmaya hazır olduğunu vurguladı.
Özbekistan’da nükleer santral inşa edilecek
Özbekistan Nükleer Enerjisi Kurumundan (Özatom) yapılan açıklamada, yeni nükleer santralin, Cizzah vilayetindeki Tuzkan Gölü yakınına kurulacağı belirtildi. Açıklamada, nükleer santralin inşa edileceği arazinin inceleme ve keşif çalışmalarının tamamlandığı kaydedildi. Özatom ile Rusya Devlet Atom Enerjisi Kurumu Rosatom arasında, geçen ay ülkede inşa edilecek nükleer enerji santralinin yapımına ilişkin 2019-2020 yıllarında yürütülecek çalışmaların belirlendiği yol haritası anlaşması imzalanmıştı.
Özbekistan’da Ramazan Bayramı dolayısıyla bazı mahkûmlar affedildi
Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’in Ramazan Bayramı dolayısıyla affettiği 575 mahkûmdan 361’i serbest kalacak, geri kalanının ceza süresi kısalacak. Cumhurbaşkanı Mirziyoyev, işlediği suçtan pişmanlık duyan mahkûmların Ramazan Bayramı dolayısıyla affedilmesine ilişkin kararnameyi imzaladı.
Zamanını Aşan Medeniyet: Özbekistan Sempozyumu düzenlendi
Cumhurbaşkanlığı himayelerinde Kültür ve Turizm Bakanlığı ile TİKA’nın destek verdiği, İstanbul ve Marmara üniversitelerinin iş birliğiyle İnsan ve Medeniyet Hareketi (İMH) Bahariye Sanat Birimi tarafından hazırlanan “Zamanını Aşan Medeniyet: Özbekistan” sempozyumu düzenlendi. “Geçmişten Günümüze Özbekistan” başlıklı oturumda konuşan Prof. Dr. Mustafa Budak, Türk İslam coğrafyasının Hazar Denizi’nden Çin’e kadar devam eden geniş bir coğrafya olduğunu söyledi. “Orta Asya”dan daha anlamlı bulduğu “Türkistan” kavramının kullanılması gerektiğini anlattı. Budak, bugün Özbekistan’ın bulunduğu coğrafyanın 15. yüzyıl ortalarına kadar bir İslami ilim ve kültür merkezi olduğunu anımsatarak, İstanbul’un fethinden sonra Fatih Sultan Mehmet’in teşvikiyle ilim merkezinin İstanbul’a kaydığını kaydetti.
Orta Asya Türk Kültürünün Anadolu Kültürüne Etkileri Sempozyumu düzenlendi
Özbekistan’ın başkenti Taşkent’te, “Orta Asya Türk Kültürünün Anadolu Kültürüne Etkileri” konulu sempozyum gerçekleştirildi. Sempozyumun açılışında konuşan Özbekistan Milli Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Avazcan Marahimov, son dönemde en üst düzeye çıkan iki ülke halkları arasındaki ilişkilerin bin yıllara dayandığını ve çok güçlü bağlara sahip bu ilişkileri, hiçbir gücün engelleyemeyeceğini belirtti.
Özbekistan’da İslami bilimlerin başarıları ve perspektifleri konferansı düzenlendi
Taşkent İslam Akademisi’nde “Özbekistan’da İslami bilimlerin başarıları ve perspektifleri” konulu konferans düzenlendi. IRCICA Genel Direktörü Dr. Halit Eren burada bir konuşma yaptı. Eren, Özbekistan’ın İslam dünyasına çok sayıda din alimi ve ulema yetiştirdiğini kaydederek “Özbekistan, İslam medeniyetinin beşiğidir.” dedi. Bu topraklarda yetişen büyük din ve bilim insanlarını yeniden dünyaya tanıtmak için faaliyetlerini artırmaya karar verdiklerini vurgulayan Eren, İslam kültürü ve medeniyetinin tanıtılmasına yönelik çalışmalarını sürdüren IRCICA’nın bugüne kadar 200’den fazla uluslararası kongre ve 100’den fazla sergi düzenlediğini anımsattı.
Özbekistan’da ilk kez kadın bir rektör atandı
Özbekistan’da ilk kez bir kadın rektör olarak atandı. 48 yaşındaki Gulçehra Rihsiyeva, Özbekistan Bakanlar Kurulu’nun yaptığı rektör atamalarına ilişkin karara göre Taşkent Devlet Doğu Bilimleri Enstitüsü’nün rektörlüğüne atandı. Böylece, filoloji bilimleri doktoru, Doçent Gulçehra Rihsiyeva Özbekistan tarihindeki ilk kadın rektör oldu.
KIRGIZİSTAN
Dünyaca ünlü yazar Cengiz Aytmatov anıldı
Dünyaca ünlü Kırgız yazar Cengiz Aytmatov, ölümünün 11. yılında mezarı başında anıldı. Aytmatov’un, Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’teki Ata Beyit Anıt Mezarlığı’ndaki kabrine ailesi ve meslektaşları çiçek bırakarak dua etti. Ulusal Bilim Akademi binasında devam eden anma programında, yazar ile ilgili hatıralar anlatıldı ve hakkında bir belgesel film gösterildi.
TİKA’dan Kırgızistan yargısına tadilat desteği
TİKA yenilediği Kırgızistan Yüksek Mahkemesi bünyesindeki Anayasa Odası’nın duruşma salonu ve kütüphanesi törenle açıldı. TİKA, 78 yıl önce inşa edilen tarihi binada 23 yıldır elden geçirilmeyen duruşma salonunda masa, sandalye, kürsü, misafir koltuklarının yanı sıra kütüphaneyi yenileyerek bilgisayar ve mobilya ile donattı.
Kırgızistan ile Moğolistan arasında iş birliği arayışı
Moğolistan Cumhurbaşkanı Khaltma Battulga, Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Devlet Başkanları Zirvesi’ne katılmak ve resmi ziyaretlerde bulunmak için başkent Bişkek’e geldi. Cumhurbaşkanlığı Konutu’nda düzenlenen resmi karşılama törenin ardından Kırgızistan ve Moğolistan liderleri baş başa görüştü. Ülkelerinin kültürel benzerliğe ve ortak göçebe tarihe sahip olduğunu anımsatan Sooronbay Ceenbekov, iki halkı yakınlaştıracak her türlü bilginin önemli olduğunu, tarih ve arkeoloji alanında birlikte çalışmayı arzuladıklarını kaydetti. Görüşmelerin ardından iki ülke arasında terörle mücadele, askeri, fikri mülkiyet haklarının korunması konusunda üç anlaşma ve çeşitli alanlarda 5 memorandum imzalandı.
ŞİÖ liderleri Kırgızistan’da
Kırgızistan’ın ev sahipliğinde Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Devlet Başkanları Zirvesi’ne katılmak için Bişkek’e gelen liderlerin onuruna konser düzenlendi. Konser öncesinde Ceenbekov ile görüşen Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Bişkek’teki ŞİÖ Devlet Başkanları Zirvesi’nin uluslararası gündemde önemli bir yeri olduğuna dikkati çekerek, Kırgızistan’ın ev sahipliğindeki zirvenin başarılı geçeceğine olan inancını dile getirdi.
Kırgızistan ile Hindistan ikili ilişkileri geliştirme yolunda
Kırgızistan’ın ev sahipliğinde gerçekleştirilen Şangay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) liderler zirvesine katılan Hindistan Başbakanı Narendra Modi Bişkek’te resmi temaslarda bulundu. Ceenbekov ile Modi başbaşa görüşme yaptı. Heyetlerarası görüşmede konuşan Ceenbekov, Kırgızistan ile Hindistan arasındaki ekonomik ilişkileri geliştirmek istediklerini belirtti. Kırgızistan’ın Hindistan ile eğitim alanında iş birliğinin mevcudiyetine değinen Ceenbekov, “Kırgızistan’da yaklaşık 9 bin Hindistan uyruklu öğrenci eğitim görüyor. Bu öğrencilerin memleketlerine döndüklerinde ikili iş birliğinin gelişmesine katkı yapacaklarına inanıyoruz.” diye konuştu.
Şanghay İşbirliği Örgütü Zirvesi’nde “Bişkek Deklarasyonu” imzalandı
Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) üye ülke devlet başkanları, zirvesinin sonunda Bişkek Deklarasyonu’nu imzaladı. Zirvenin ardından “Bişkek Deklarasyonu”nun imzalandığını ifade eden ŞİÖ Genel Sekreteri Vladimir Norov, ŞİÖ’nün, Dünya Turizm Örgütü, Birleşmiş Milletler (BM) İnsani İşler Eşgüdüm Ofisi ve Astana Uluslararası Finans Merkezi ile iş birliğini öngören memorandumların imzalandığını aktardı. Norov, Afganistan’da durumun iyileştirilmesi için ŞİÖ-Afganistan çalışma grubu için yol haritasının kabul edildiğini belirtti.
Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesinde mezuniyet coşkusu
Türkiye’nin Kırgızistan’da 1995’te kurduğu Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi (KTMÜ), bu yıl 18. dönem mezunlarını verdi. Cengiz Aytmatov Kampüsü’ndeki mezuniyet töreninde iki ülke millî marşları okundu ve mezunlar ant içti.
Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesinden sözlü tarih projesi
Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi (KTMÜ) Türk Uygarlığı Araştırma ve Uygulama Merkezince “Zaman, İnsanlar ve Olaylar” adlı sözlü tarih projesi hayata geçirildi. Merkez tarafından üniversitenin Edebiyat Fakültesi ve yayın organı Medya Manas ile hayata geçirilen, Sovyetler Birliği döneminde çocuk olan kişiler, ülkenin bağımsız sürecini hatırlayan devlet adamları ve halk yazarlarının yanı sıra İkinci Dünya Savaşı gazilerinin de yer aldığı 25 kişiyle gerçekleştirilen sözlü tarih görüşmeleri tanıtıldı.
Kırgızistan’da 5. Dünya Halk Destanlar Festivali düzenlendi
Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’te 5. Dünya Halk Destanlar Festivali düzenlendi. Festival, Kırgız halkının meşhur Manasçısı Sayakbay Karalayev’in doğumunun 125’inci yıl dönümüne ithaf edildi. Festivale, Türkiye, Azerbaycan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan, Gürcistan, Ermenistan, Rusya, Çin, Avustralya, Hindistan, İtalya, Fransa, Estonya, Letonya, Rusya Federasyonu’nun yanı sıra Hakasya, Altay, Tuva, Kalmuk, Yakut, Başkurdistan’dan tarihçiler, araştırmacılar ve uzmanlar katıldı. Kırgızistan’ın kültür hazinelerinden olan, nesilden nesile aktarılan ve 500 bin 553 satırdan oluşan Manas Destanı, Kırgız akademisyenler tarafından etraflıca anlatıldı.
TÜRKMENİSTAN
Türkmenistan’da BDT hükümet başkanları toplantısı yapıldı
Türkmenistan’ın başkenti Aşkabat’ta, Bağımsız Devletler Topluluğu’na (BDT) üye ülkelerin hükümet başkanları ve temsilcileri bir araya geldi. Rusya Başbakanlık basın servisinden yapılan açıklamaya göre, BDT ülkeleri arasındaki iş birliği, fikri mülkiyet haklarının korunması, gümrük kontrolü konularının ele alındığı, 9 anlaşma ve protokolün imzalandığı belirtildi.
Türkmenistan’da Dünya Çocuk Günü kutlandı
Uluslararası Dünya Çocuk Günü Türkmenistan’da ülke genelinde çeşitli etkinliklerle kutlandı. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu UNİCEF tarafından ilan edilen Dünya Çocuk Günü Türkmenistan’da her yıl 1 Haziran’da kutlanıyor. Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov, Dünya Çocuk Günü kapsamında bir mesaj yayınladı.
Türkmen Lider Bayram münasebetiyle Toy sadakası verdi
Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov, Ramazan Bayramı münasebetiyle Aşkabat’ta bulunan Orta Asya’nın en büyük kubbeli camii olan Kıpçak Camii’nde binlerce vatandaşa bayram yemeği (toy sadakası) verdi. Türkmen lider, ilk olarak cami haziresinde bulunan Türkmenistan’ın ilk devlet başkanı Saparmurat Türkmenbaşı’nın anıt mezarına çiçek koyarak dua etti.
Türkmenistan Devlet Başkanının Tataristan ziyareti
Tataristan’ın başkenti Kazan’da, Türkmenistan Devlet Başkanı Berdimuhamedov ile Tataristan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Rustam Minnikhanov bir araya geldi. İkili görüşmeden sonra ortak bir toplantı yapıldı. Görüşmelerin tamamlanmasının ardından, iki devlet arasında, taşıt, akaryakıt, enerji, petrol, kimya sektörü ve eğitim alanlarında ticaret ve işbirliğinin genişletilmesi hakkında anlaşmalar imzalandı. Daha sonra, Gurbanguli Berdimuhamedov, Tatarların geleneksel hasat bayramı Sabantoy’a katıldı.
Türkmenistan’da Kültür Haftası etkinlikleri
Türkmenistan’da her yıl 22-27 Haziran tarihleri arasında kutlanan “Kültür ve Mahtumkulu Firaki Şiir Haftası” münasebetiyle birçok etkinlik düzenlendi. Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov, kültür haftası dolayısıyla mesaj yayınladı. Hafta boyunca, bu yıl 295. yaşında anılan büyük Türkmen şairi ve düşünürü Mahtumkulu Firaki’nin eserleri, düşünceleri ve hayatını anlatan tiyatro gösterileri düzenlendi.
Türkmenistan’da yeni açılan tesis Guinnes Dünya Rekorlar listesine girdi
Türkmenistan’da açılışı yapılan ve doğal gazdan benzin üreten ilk santral özelliğini taşıyan tesis, bu özelliği ile Guinnes Dünya Rekorlar Kitabı’ndaki yerini aldı. Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov’un açılışını yaptığı Tesisin açılış toplantısında, Guinnes Dünya Rekorlar Kitabı resmi temsilcisi Şeyda Subaşı tarafından, “Doğal gazdan benzin üreten ilk santral” sertifikası verildi. Devlet Başkanı Berdimuhamedov, santralin açılışına katılan Türk iş adamları ile de ayrı ayrı görüştü.
Ünlü Türkmen şair Mahtumkulu Firakı anıldı
Türkmenistan’ın Ankara Büyükelçiliği, ülkede her yıl 27 Haziran’ın Mahtumkulu Firakı Şiir Bayramı olarak kutlanması münasebetiyle Yozgat’ta Mahtumkulu Firakı’nın heykeline çelenk koyma programı düzenledi. Türkmenistan Büyükelçisi ve ekibini kentte ağırlamaktan mutluluk duyduğunu ifade eden Yozgat Valisi Kadir Çakır, “Mahtumkulu Firakı, gerek Türk birliğinin, gerek İslam Birliğinin bir arada olması için büyük emek sarf eden, kaleminden mürekkep akıtan bir insan. Bugün sadece Türkiye’ye Türkmenistan’a değil bütün coğrafyaya, İslam coğrafyasına eserleriyle hitap eden bir insan.” ifadelerini kullandı.
TACİKİSTAN
Asya’da İşbirliği ve Güven Arttırıcı Önlemler Konferansı Zirvesi
Asya’da İşbirliği ve Güven Arttırıcı Önlemler Konferansı (AİGK) 5. Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi, Tacikistan’ın başkenti Duşanbe’de gerçekleştirildi. “Daha güvenli ve daha müreffeh bölgenin ortak vizyonu” temalı Duşanbe Zirvesi’nde, Asya kıtasındaki siyasi, ekonomik, çevre ve insani alanlarda iş birliği ile yeni zorluklar ve tehditlere karşı mücadele ve güven artırıcı tedbirler ele alındı. Tokayev ise AİGK’nin bölgesel bir kuruluşa dönüştürülmesi gerektiğini kaydederek, “Toplantı yalnızca üyelerini temsil etmemeli, aynı zamanda üyelerinin çıkarlarını da küresel düzeyde savunmalı. Bunu yapabilmek için adım adım tam teşekküllü bir bölgesel organizasyona dönüşmesi gerekiyor.” diye konuştu.
Tacikistan halkına yapay zekâ takibi
Ülke emniyetinden yapılan açıklamada sokak ve cadde kameralarına yakında akıllı yüz tanıma sistemi getirileceği belirtildi. Yetkililer tarafından yapılan açıklamada, yüz tanıma sisteminin kayıplar ve suçlular konusunda kendilerine yardımcı olacağı belirtildi. Programın temelinde, saniyeler içinde büyük miktarlarda veri toplayabilen ve analiz edebilen yapay zekâ bulunuyor.
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ(KKTC)
KKTC Başbakanı Ersin Tatar: Türk askeri bizim için barışın teminatı
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde Başbakan Ersin Tatar, hükümetin kurulması sonrası açıklamalarda bulundu. Tatar, adadaki Türk askeri varlığının, adadaki barışı ve güvenliği sağladığının altını çizerek “Türk ordusunun burada barışı koruması, güvenliğimizi koruması, garantör bir ülke olarak burada olması bizim için barışın teminatıdır” ifadelerini kullandı. Türkiye’den de kopmak istemediklerini ifade eden Tatar, “Biz ‘Kuzey Kıbrıs olarak Avrupa Birliği’ne girelim’ diyoruz ama Türkiye’den de kopmak istemiyoruz. Çünkü Türkiye bizim mal ve can güvenliğimizi sağlayan ülkedir, bizim anavatanımızdır” açıklamasında bulundu.
KKTC Cumhurbaşkanı Akıncı’dan Doğu Akdeniz Açıklaması
KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Doğu Akdeniz ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Akıncı, ”Doğu Akdeniz’e son zamanlarda yaşanan gerginlikler hiç birimizin arzu ettiği bir durum değil. Bu zenginlikler hepimize ait. Eğer bu, bu şekilde yapılırsa ’KKTC ve Türkiye’ye aynı şekilde davranmaktan başka seçenek bırakmıyorsunuz’ dedik. Ve şu anda bunun gerekleri yapılıyor” dedi. Doğu Akdeniz’de son zamanlarda yaşanan gerginliklerin arzu etmedikleri durumlar olduğunu belirten Akıncı, “Doğu Akdeniz’deki zenginlikler hepimize ait ve bu kabul ediliyor. Ama iş tatbikata gelince, ‘Bu bizim egemenlik alanımızdır’ diyen bir Rum tarafıyla karşı karşıya geliyoruz.” ifadelerini kullandı.
Ayrıca, KKTC Başbakanı Ersin Tatar, Güney Avrupa Ülkeleri Zirve Bildirisine ilişkin de sert açıklamalarda bulundu. Kıbrıs’a ilişkin olarak alınan kararın mantıksız, tamamen Rum yanlısı olduğunu ifade eden Tatar, kimsenin tehditkâr açıklamalarla Türkiye ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni haklarını korumaktan vazgeçiremeyeceğini söyledi. Tatar, bildirgeye imza atanların Kıbrıs’ta bir uzlaşma istemediklerinin net olduğuna işaret ederek, “Türkiye’yi tehdit etmeye kalkışanlar, bilsinler ki, Rum yanlısı bir tutum ortaya koymakla Kıbrıs’ta adil, kalıcı, yaşayabilir, gerçeklere dayalı bir uzlaşma sağlanmasına katkı yapmaları mümkün değildir” dedi.
Türkiye Kıbrıs’ta Askeri liman inşa edecek
Türkiye, Doğu Akdeniz’de görev yapan savaş gemilerinin lojistik ihtiyaçlarının daha rahat sağlanması amacıyla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde lojistik liman konusunda çalışma başlattı. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’ndan bir ekip bu amaçla KKTC’ye gitti. Fatih sondaj gemisinin Doğu Akdeniz’de sondaj çalışmalarına başlamasıyla birlikte bölgede bulunan savaş gemilerinin lojistik anlamda güçlendirilmesi kararı alındı. Buna göre savaş gemilerinin KKTC’de Gazimağusa veya İskele ilçelerinde, “ikmal yapabileceği” bir liman yapılması için yer tespit çalışması yapıldı. KKTC yönetiminin de “deniz limanı” konusuna destek verdiği belirtildi.
KKTC Maraş’ın açılması için düğmeye bastı
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti hükümeti Doğu Akdeniz’de düğmeye basarak, 1974’ten beri kapalı durumda olan Maraş’ı açma kararı aldı. Hükûmet, bilimsel bir envanter çalışması yapılması için Bakanlar Kurulunda özel bir karar çıkartacak. Konuyla ilgili konuşan KKTC Başbakanı Ersin Tatar, “Şu ana kadar hiçbir adım atılmamıştı. Böyle bir adım atılması ileriye yöneliktir ve bizim projelerimizi daha da somutlaştıracak. Güney Kıbrıs’tan itiraz gelebilir ama günün sonunda burası bizim yönetimimizdedir. Tabii ki Türkiye Cumhuriyeti ile birlikte bunu değerlendirmek durumundayız. Yapılması gerekenler yapılacaktır. Bu bir başlangıçtır.” diye konuştu.
KKTC Başbakanından iki devletli çözüm önerisi
KKTC Başbakanı Ersin Tatar, Kıbrıs’ta yeniden müzakere süreci başlayacaksa iki devletli çözümün de masaya gelmesi gerektiğini söyledi. Tatar, “Bunu Türkiye ile de paylaştık, duruşumuzun arkasındayız. İki devletli, iki halkın da onaylayacağı bir çözüme gidilsin. Kıbrıs Türk halkı da nereye gideceğini bilsin” dedi.
Kıbrıs Türk Polis Teşkilatı’nın 55. Kuruluş yıl dönümü
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Başbakanı Ersin Tatar, KKTC Polis Teşkilatının kuruluş yıl dönümünü tebrik etti. Twitter hesabı üzerinden paylaşım yapan Başbakan Tatar, “Kıbrıs Türk Polis teşkilatının 55’nci kuruluş yıl dönümü dolayısıyla tüm polislerimizi candan kutlar, görevlerinde başarılar ve sağlık dilerim.” diye kaydetti. KKTC Polis Teşkilatının temellerinin 30 Haziran 1964’te Türk güvenlik personelinin tek bir çatı altında toplanmasıyla atıldığı biliniyor.
IRAK
Kerkük DEAŞ’tan temizleniyor
Irak’ın Kerkük vilayetinde DEAŞ’a bağlı 14 teröristin öldürüldüğü bildirildi. Irak Savunma Bakanlığına bağlı Terörle Mücadele Güçleri tarafından yapılan yazılı açıklamada, Kerkük’te ülkedeki askeri koalisyona bağlı savaş uçaklarının destek verdiği operasyonda DEAŞ üyesi 14 teröristin öldürüldüğü ve örgütün lider kadrosundan bir kişinin ele geçirildiği belirtildi. Açıklamada, Kerkük vilayetinin merkezindeki Vahde semtinde gerçekleşen operasyonun iki gün sürdüğü ve çok sayıda silah ve örgütsel dokümanın ele geçirildiği kaydedildi. DEAŞ son zamanlarda ülkenin doğusundaki Diyala, kuzeydeki Kerkük ve Selahaddin kentlerinde sık sık terör saldırıları düzenliyordu.
Kerkük’te hastaneye roketli saldırı
Irak’ın Türkmen kenti Kerkük’te kimliği belirsiz kişilerce bir hastaneye gerçekleştirilen roketli saldırıda 3 güvenlik görevlisi yaralandı. Saldırganlar gerçekleştirdikleri eylemin ardından izlerini kaybettirerek kaçtı. Güvenlik güçleri olayın faillerini bulmak için yoğun bir arama çalışması başlattı.
KIRIM
Ukrayna’dan Kırım Tatarlarına yönelik baskıya tepki
Rus güvenlik güçleri, Kırım’da Aluşta, Belogorsk ve Simferopol (Akmescit) şehirlerinde, Tatarların evlerine operasyon düzenlemiş, yapılan baskın ve aramalar sonucunda 8 Kırım Tatarı gözaltına alınmıştı. Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, Kırım’ın farklı bölgelerinde Rus güvenlik güçlerinin 8 Tatarı gözaltına almasını sert bir şekilde kınadı. Ayrıca açıklamada, Rusya’nın Kırım’da insan hakları ihlallerine son vermesi, yarımadada tutuklu Ukrayna vatandaşlarının serbest bırakılması çağrısında bulunuldu.
Kırım Tatar Sürgününü Soykırım olarak tanıtma çalışmaları sürdürülüyor
Kırım Tatar Kaynak Merkezi Başkanı, Kırım Tatar Milli Meclisi üyesi Eskender Bariyev yaptığı açıklamada, Merkezin 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgününün soykırım olarak tanınması konusunda 25 ülkeyle çalışmalar yürüttüğünü ve yılsonuna kadar en az iki Avrupa ülkesinin Kırım Tatar sürgününü soykırım olarak tanıyabileceğini ifade etti.
Avrupa Milletleri Federal Birliği (FUEN) 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgününü soykırım olarak kabul ettiğini açıkladı. Kabul edilen karara göre Avrupa Milletleri Federal Birliği 1944 Kırım Tatar Sürgününü soykırım olarak tanıdı ve uluslararası örgütleri ve diğer devletlerinin parlamentolarını aynı kararı kabul etmeye davet etti. Bunun dışında FUEN uluslararası örgütler tarafından Kırım Tatar halkının haklarının ihlaliyle ilgili yaptığı açıklama, kınama ve taleplerin Rusya tarafından dikkate alınmamasını ve yarımada sakinlerinin Rus ordusuna zorunlu askeri hizmet için çağrılmasını da kınadı.
Kırım Tatar Bayrağının son durağı Ankara oldu
Kırım Tatarlarına destek vermek amacıyla düzenlenen uluslararası “Bayrakla Birleşenler-#LiberateСrimea” kampanyası çerçevesinde, 9 ay boyunca dünyanın 28 ülkesini dolaşan Kırım Tatar bayrağının son durağı, Türkiye’nin başkenti Ankara oldu. Kırım Tatar bayrağının, Türkiye’deki ilk iki durağı, Antalya ve İstanbul olmuştu. 9 ay boyunca dünyanın 28 ülkesini dolaşan Kırım Tatar bayrağı Ukrayna’nın başkenti Kıyiv’e (Kiev) geri döndü.
Kırım Tatar Milli Bayrak Günü
Kırım Tatar Milli Kurultayı’nın 2010 yılında aldığı kararla her yıl 26 Haziran günü, Kırım Tatar Milli Bayrak Günü olarak kutlanıyor. İlk olarak 2010 yılında kutlanmaya başlandı ve o günden bu yana Kırım Tatarları, her yıl 26 Haziran’ı, milli bir gün havasında kutlamaya devam ediyor.
İkinci Kırım Tatar Milli Kurultayının 28. Yıldönümü
Sürgünden sonra büyük mücadelelerle Vatan Kırım’a dönen Kırım Tatarları, 26-30 Haziran 1991 tarihleri arasında önemli bir toplantıya imza attı. Akmescit’te 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar sürgününden 74 yıl sonra yarımadaya geri dönen Kırım Tatarları, 26-30 Haziran tarihleri arsında İkinci Kırım Tatar Milli Kurultayı’nı gerçekleştirdi. 30 Haziran 1991 tarihinde Kırım Tatar Milli Meclisinin (KTMM) kurulmasına, tarak tamgalı bayrağın Kırım Tatar Milli bayrağı olması ve Noman Çelebicihan’ın sözlerini yazdığı “Ant Etkenmen”in Kırım Tatar milli marşı olarak kabul edilmesine ilişkin karar alındı.
Kiev’de Kırım Tatar Bayrak Günü kutlandı
Ukrayna’nın başkenti Kiev’de, 26 Haziran Kırım Tatar Bayrak Günü kutlandı. Kutlama etkinlikleri çerçevesinde; araç konvoyu, dev Kırım Tatar bayrağıyla yürüyüş ve miting düzenlendi. Ayrıca Kırım Tatarlarına destek vermek amacıyla düzenlenen uluslararası “Bayrakla Birleşenler-#LiberateСrimea” kampanyası çerçevesinde 9 ay boyunca dünyanın 28 ülkesini dolaşan Kırım Tatar bayrağı da açıldı.
DİĞER
Türk Dünyasında Ramazan Bayramı kutlamaları
Türkiye’nin Novorossisk Başkonsolosluğu, Rusya’nın güneyinde yer alan Nijnebakaskaya şehrindeki Ahıska Türkleriyle ramazan nedeniyle bayramlaşma programı gerçekleştirdi. Novorossisk Başkonsolos Vekili Başar Başol, Nijnebakaskaya şehrini ve bu şehre bağlı Soğuk Dere köyünü ziyaret etti.
Kazakistan’da Müslümanlar, bayram namazını kılarak ve dua ederek Ramazan Bayramı kutlamalarına başladı. Başkent Nur Sultan’daki Nur Astana Merkez Camisi’nin avlusunda bilek güreşi, halter kaldırma gibi oyunlar oynandı.
Kırgızistan’da yaklaşık 3 bin camide Ramazan Bayramı namazı kılındı. Başkent Bişkek’te vatandaşların bayram namazı için yoğun ilgi gösterdiği alanlardan biri Başbakanlık binası önündeki meydan oldu.
Özbekistan’ın başkenti Taşkent’te binlerce kişi bayram namazı için camilere akın etti. “Osman Mushafı” olarak bilinen ve üzerine Hazret Osman’ın kanının aktığı ceylan derisine yazılan Kur’an-ı Kerim’in muhafaza edildiği Taşkent’teki Hazret İmam Külliyesi’ndeki bayram namazı hutbesini, Özbekistan Müslümanları Dini İdaresi Başkanı Osmanhan Alimov okudu.
Azerbaycan’da binlerce Müslüman, bayram namazı kılmak için camilere akın etti. Ülkenin dini konularda yetkili kurumu Kafkas Müslümanları İdaresinin yayımladığı fetva gereği Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de halk İlahiyat, Ejder Bey, Garaçukur, Haydar ve Taze Pir ve diğer camilerde namaz kıldı.
Türkmenistan’ın başkenti Aşkabat’ta sabah saatlerinde camilere gelen Türkmenler, bayram namazını büyük bir huzur ve coşku içinde kıldı. Aşkabat’ta yaşayan Türkler bayram namazını Diyanet İşleri Başkanlığı’nın inşa ettirdiği Ertuğrul Gazi Camiii’nde kıldı.
Bayırbucak Türkmenleri mantar üretimi yapacak
Suriye’deki iç savaş sonrası Türkiye’ye sığınan Bayırbucak Türkmeni aileler, Hatay’ın Yayladağı ilçesinde kurulan seralarda kültür mantarı yetiştiriyor. Yayladağı Kaymakamlığı koordinesinde yardım kuruluşlarınca finanse edilen mantar projesi hayata geçti. Proje kapsamında 50 Türkmen aile, kendilerine tahsis edilen seralarda kültür mantarı yetiştiriyorlar.
Türkiye, 22. Tiflis Uluslararası Kitap Fuarı’nın onur konuğu olacak
Türkiye, Gürcistan’ın başkenti Tiflis’te gelecek yıl düzenlenecek 22. Tiflis Uluslararası Kitap Fuarı’nın onur konuğu oldu. 21. Tiflis Uluslararası Kitap Fuarı’nın kapanış töreninde konuşan Gürcistan’ın Kitap Yayıncıları ve Kitapçıları Birliği Başkanı Gvantsa Jovaba, fuarın bu yılki onur konuğu Finlandiya’ya teşekkür etti. Jobava, Tiflis Kitap Fuarı tarihinde ilk kez onur konuğu statüsünün devir teslim törenini yaptıklarını belirterek, “Hepimiz biliyoruz ki 2020’de düzenlenecek fuarın onur konuğu, ülkesi Türkiye olacak.” dedi.
Kazan’da Uluslararası Nevruz Tiyatro Festivali
Rusya Federasyonu’na bağlı Tataristan Cumhuriyeti’nin başkenti Kazan’da Türk Halkları Tiyatroları tarafından 14. Uluslararası Nevruz Tiyatro Festivali düzenlendi. Tataristan Kültür Bakan Yardımcısı Damir Natfullin, açılışta yaptığı konuşmada, bin yıllık tarihe sahip Kazan’ın, 14 yıldan bu yana Türk Halkları Tiyatroları’nın buluşma merkezi haline geldiğini belirtti. Festivale Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan ve Rusya’ya bağlı Türk Cumhuriyetleri’nden toplam 29 tiyatro grubu katıldı.
Tataristan’da Kutsal Bolgar Toplantısı düzenlendi
Rusya’ya bağlı Tataristan Cumhuriyeti’nin Bolgar kentinde, Tatarların devlet olarak İslamiyeti kabulünün 1097. yıl dönümü “Kutsal Bolgar Toplantısı” ile kutlandı. UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan Bolgar kentindeki etkinlikte, Tataristan Cumhurbaşkanı Rüstem Minnihanov, Tataristan ve Rusya Müslümanlarına birlik ve beraberlik çağrısında bulundu.
Ahıska Türkleri 75 yıl aradan sonra ana vatanlarına kavuştu
TİKA’dan yapılan açıklamaya göre, TİKA ile Ahıska Türkleri Vatan Cemiyeti iş birliğinde Kazakistan’da yaşayan ve geri dönüş statüsü kazanan 40 Ahıska Türkü, Gürcistan’ın Ahıska bölgesine 75 yıl aradan sonra bir ziyaret gerçekleştirdi. Ahıska Türkleri, ziyaret çerçevesinde terk edilmiş evlerini ve atalarının mezarlarını, Ahıskalı Tüklerinin sembolü haline gelen Ahıska (Rabaty) kalesini ve Ahıska müzesinin yanı sıra Ahmediye Camisi’ni ziyaret etti.
Tatarlar Antalya’da Sabantoy’u kutladı
Antalyalı Tatarlar tarafından düzenlenen etkinlikle Tatarların geleneksel hasat bayramı “Sabantoy Bayramı” kutlandı. Merkez Konyaaltı ilçesinin Sarısu mevkisindeki bir mesire yerinde düzenlenen etkinlik, Kur’an-ı Kerim tilavetiyle başladı, geleneksel oyunlar oynandı, kıyafet ve yiyecekler sergilendi.
Romanya ‘da Türk Dil Bayramı kutlandı
TİKA desteği ile Romanya’nın Köstence şehrinde bu yıl üçüncüsü düzenlenen Türk Dili Günü kutlamaları gerçekleştirildi. Etkinlikte, Kuzey Makedonya’dan gelen yörük Türklerinin geleneksel kıyafetlerle sergiledikleri folklor gösterisi ve Moldova’nın Kongaz ilinden öğrencilerin Gagauz Türkçesi ile seslendirdikleri eserler ilgi gördü. Büyükelçi Füsun Aramaz, burada yaptığı konuşmada, Dobruca modelini örnek göstererek Müslüman Türk-Tatar soydaşlara karşı benimsediği kucaklayıcı politika sebebiyle Romanya resmi makamlarına teşekkür ederek, TİKA’ya da Türkçeye ve eğitime destek adına gerçekleştirdikleri 71 adet Türkçe sınıfından dolayı teşekkür etti.
Bulgaristan’da Gazi Kırca Ali’nin Türbesi tamamlandı
Bulgaristan’ın Kırcaali şehrinin kurucusu Gazi Kırca Ali’nin kabri yenilenerek türbe yapıldı ve Kırcaali Merkez Camii çevre düzenlemesi tamamlandı. TİKA tarafından, çalışmaların tamamlanması vesilesiyle açılış töreni gerçekleştirildi.
Yaban Mersini Bahçeciliği ile Bosnalı kadın çiftçilere destek
TİKA tarafından, Bosna Hersek’teki kadın çiftçilere yaban mersini yetiştiriciliğini öğretilerek fidan desteği sağlandı. Saraybosna Üniversitesi Ziraat Fakültesi işbirliğinde, 2017 yılında başlatılan ‘Balkanlar ve Doğu Avrupa Ülkeleri Gıda ve Yaşam Güvenliği Destekleme Programı’ ile bugüne kadar Bosna Hersek’te 550 den fazla aileye ulaşıldığı aktarıldı.
Hırvatistan’da Kadın Girişimcilik eğitimleri düzenlendi
TİKA ve Hırvatistan Ticaret Odası Osijek Şubesi işbirliğinde Hırvatistan’da eski Osmanlı şehirlerinden biri olan Osijek’te 90 kadının katılımıyla Kadın Girişimcilik Eğitimleri düzenlendi. Her biri farklı sektörlerden, kendi işini kurmuş ya da kurmayı planlayan kadınları bir araya getiren eğitimde Uluslararası Kadın Girişimcilik İş Ağı Başkanı Ivana Radic ve eğitim sektöründe dijital pazarlama uzmanı Vesna Odobasa tarafından kadınlara yönelik girişimcilik eğitimleri verildi.
Romanya’da Ünlü Tarihçi Kemal Karpat anısına konferans düzenlendi
Romanya’nın başkenti Bükreş’te, TİKA desteği, Bükreş ve Köstence Ovidius Üniversitesi işbirliğinde, Romanya ile Türkiye arasında ortak bir değer olan, Osmanlı Tarihi ve Türk Demokrasi Tarihi üzerine uluslararası ölçekte çalışmalar yapmış Kemal Karpat’ın anısına Romanya ve Türkiye’nin önde gelen akademisyen tarihçilerinin de katılımıyla bir anma konferansı düzenlendi.
Türk Konseyi Genel Sekreterinden ortak Türk televizyonu kuracağız açıklaması
Türk Konseyi Genel Sekreteri Bağdad Amreyev, “Medya alanında yaptığımız toplantıda çok önemli bir karar aldık. Ortak Türk televizyonu kuracağız. Yeni kurulacak kanal özellikle Türk Konseyi’nin amaçları doğrultusunda yayın yapacak” dedi.
Bulgaristan Türklerinin zorunlu göçünü anlatan internet sitesi açıldı
Bulgaristan Türklerinin 1989 yılına kadar maruz kaldığı zorunlu göçü anlatan internet sitesi www.1989forcedmigration.org yayın hayatına başladı. Sitenin amacı, Bulgaristan’da Türklere uygulanan “zorunlu göç” olayının bilinmeyenlerini tüm gerçekliğiyle dünyaya anlatmak olan internet sitesi İngilizce olarak yayın yapıyor. İnternet sitesinde zorunlu olarak göçe tabi tutulan Müslüman Türklerin hikâyelerine ve yaşadıkları olaylara yer veriliyor.
Uygur yazar Nurmuhammet Tohti toplama kampında hayatını kaybetti
Doğu Türkistan’da tanınmış Uygur yazar Nurmuhammet Tohti’nin toplama kampında hayatını kaybettiği öğrenildi. Kalp ve şeker hastalıklarıyla mücadele eden 70 yaşındaki Tohti, tüm bunlara karşın toplama kampında tutuluyordu. Kanada’da yaşayan torunu İlçi Tohti, “Büyükbabamın ölümünden günler sonra haberdar olduk. Dedemin kampta işkence ile mi öldürüldüğünü yoksa tıbbi destek verilmediği gerekçesiyle mi hayatını kaybettiğini bilmiyoruz.”açıklamasında bulundu.
Traxtor’un adı resmen değişti
İran Liginde Güney Azerbaycan Türklerinin temsilcisi Traxtor Tebriz takımının adı resmen “Traxtor F. C.” (Tractor Football Club-Traxtor Futbol Kulübü) oldu. İlk kurulduğunda 1970’e Traktör fabrikasının desteğiyle kurulduğu için “Tractor Sazi Footbal Club” adını alan takım, 2018 sezonunda tamamen özel şahsa devredilmesiyle birlikte Farsça “sazi” (fabrika) kelimesinin kullanımına gerek kalmadığını, bu yüzden kaldırıldığını duyurdu. Bundan sonra kulübün resmi adının Tractor F. C. (Tractor Football Club-Traxtor Futbol Kulübü) olduğu bildirildi.
Dede Korkut Hikâyelerinin yeni nüshasını bulan hocaya onur madalyası verildi
Avrasya Yazarlar Birliği, Dede Korkut Hikâyelerinin üçüncü el yazmasını bilim dünyasına kazandıran kütüphaneci Veli Muhammed Hoca’ya onur madalyası verdi. Ödül törenin de konuşan Avrasya Yazarlar Birliği Başkanı Yakup Ömeroğlu, “Ümit ediyoruz ki kültürümüzün yeni el yazmaları da bulunsun, tarihi köklerimiz yeşersin ve o kökler üzerinde yeni, büyük bir dünya kuralım” ifadelerini kullandı.
28 Haziran 1783: Nogay Soykırımı
Rus yayılmacılığının kurbanı olan Türk halklarından Nogayların maruz kaldığı katliamlar ve sürgün her 28 Haziran tarihinde hatırlanıyor. Dönemin Rus İmparatorluğunun, Nogayları Osmanlı Devletine ve Kırım Hanlığına karşı kullanma çabaları boşa çıkınca Rusların Nogay Türklerine boyun eğdirmek için uyguladığı katliam 28 Haziran 1783’te gerçekleşmişti.