Erken Çocukluk Döneminde Kültürel Kimlik Oluşumunda Çizgi Filmler: Elif ve Arkadaşları Örneği

Cartoons in the Formation of Cultural Identity in Early Childhood: The Case of Elif and Friends

Her çağ kendine özgü özellikleri ile fertler üzerinde etki bırakır. Bu nedenle Hz. Ali ” Çocuklarınızı kendi zamanınıza göre değil, onların yaşayacağı çağa göre yetiştirin.” sözü o çağdaki şartların fert ile çatışmasının önüne geçmek için bir uyarı niteliğindedir. Günümüzde teknoloji ve teknolojiye bağlı olarak çocukların ekran karşında geçirdikleri süre önem arz etmektedir. Teknolojinin yararlı bir şekilde kullanılması hem yetişkinler hem de çocuklar için çağın gerekliliği olmuştur. Çocukluk çağı kimlik oluşturma sürecinde kritik dönemlerdendir. Çocuklar bu dönemde etrafındaki her olayı gözlemler ve bir sünger gibi içine çeker. Gerçek yaşamdaki olaylardan ziyade izledikleri ve onlara okunan içerikler de kimlik oluşturma sürecine etki eder. Bu çağlar kimlik oluşturma sürecinin bir parçası olan kültürel kimliğin kazanılmasında da aktarımın fazla olduğu zamanları kapsar.

Bu önemden hareketle kültürel kimlik kazanma sürecinde çocukların izledikleri arasında TRT Çocuk, TRT Çocuk çizgi filmlerinden de Elif ve Arkadaşları ciddi izlenme sayılarına sahip olduğu fark edildi. Makalenin konusunu oluşturan Elif ve Arkadaşları çizgi filminin izlenme sayıları bir milyonu geçen on bölümü seçilmiştir. Bölümlerin kısa özetleri yazılmış, izlemek isteyenler için internet adresleri de verilmiştir. Elif ve Arkadaşlarının söz konusu bölümlerinde yer alan ve erken çocukluk döneminde etki yaratabilecek olan kültürel kimlik unsurları tespit edilmiştir. Genel anlamda bu on bölümde erken çocukluk dönemini destekleyen içerikler saptanmıştır. Bu destekleyici içeriklerle birlikte kültürel kimlik kazandırmaya yönelik olarak kültürün en önemli unsuru dil güzel ve etkili kullanımı ile çizgi filmde işlenmiştir. Kültürün en önemli unsuru dil güzel ve etkili kullanımı ile çizgi filmde işlenmiştir. Cinsiyet rollerine uygun şekilde davransalar da eril fikirlerden arındırılmış bir program olduğu görülmüştür.  Geleneksel çocuk oyunlarına yer verilmiştir bu durum sokakta az vakit geçiren günümüz çocuklarının geleneksel oyunlarını öğrenmelerini sağlamaktadır. Çocukların yemek kültürünü alarak kültürel kimliğine katkı sağladığı görülmektedir. Sonuç bölümünde kapsamlı olarak bunlara değinilmiştir.

Örneklem olarak YouTube kanalında fazla izlendiği için seçtiğimiz bölümlerin dışında kalan 166 bölümde de bu unsurların varlığından söz etmemiz mümkün görünmektedir.  Erken çocukluk döneminin insan hayatındaki önemi ile erken çocukluk döneminde izlenen içeriklerin önemi göz önünde bulundurulduğunda yapılan çalışmanın sonucu Elif ve Arkadaşları çizgi filmi kültürel kimlik kazandırılması sürecine katkı sağlayan bir yapımdır. Yapımın izlenme sayıları izleyici kitlesi tarafından sevildiğini göstermektedir. Bu tercih edilme durumu kültürel unsurları barındırması ile doğrudan ilişkili olduğu gibi çocuklara idealize edilmiş bir çocuk görüntüsü sunması ile de ilgilidir. Yapımın çokça izlenmesi ile çocuğun günlük hayatı ile ne kadar ilişkilendirdiği, kendini kahramanın yerine ne kadar koyduğu doğru orantılıdır. Elif ve Arkadaşları bu duruma örnek teşkil etmektedir.

Makalenin tamamına aşağıdaki görsele tıklayarak ulaşabilirsiniz.