Doğu Türkistan’ın Türk Dünyasındaki Stratejik Rolü ve Karşılaştığı Temel Sorunlar
Doğu Türkistan, Türk tarihinde önemli bir yere sahip olup günümüzde Çin yönetimi altında hak ve özgürlüklerinden mahrum bırakılmış durumdadır. Tarihte bilinen ilk Türk devleti olan Asya Hunları, bu topraklarda kurulmuştur ve zamanla Çin’in politik entrikalarıyla güç kaybetmiştir. İkinci Göktürk Devleti gibi diğer Türk devletleri de Çin’in politik müdahaleleri sonucu zayıflamış ve dağılmıştır. Doğu Türkistan’da yerleşik hayata geçen ilk Türk devleti olan Uygurlar, Çin’in politik baskılarıyla karşı karşıya kalmış ve bu süreçte Orta Asya’da din değiştiren ilk topluluk olmaları sebebiyle de etkilenmişlerdir. Günümüzde Uygur Türkleri, Çin yönetiminin uyguladığı baskı ve zulümlere maruz kalmaktadır (Tiryakioğlu, 2019; 93-103). Bu durum, Türklerin tarihi mücadelelerinde ve kimliklerinin korunmasında önemli bir dönemeç olarak değerlendirilmektedir. Bu çalışma çerçevesinde Çin’in Doğu Türkistan politikaları jeopolitik, nüfus, eğitim ve güvenlik kavramları üzerinden değerlendirmeye alınacak ve incelenecektir. Böylelikle hem Doğu Türkistan’ın ÇHC ile problemli ilişkisi ve sorun alanları hem de Uygur halkının bu politikalar neticesinde ortaya çıkan durumları ortaya konulacaktır.
Makalenin tamamına aşağıdaki görsele tıklayarak ulaşabilirsiniz.