AAE- TÜRK DÜNYASI RAPORU- ŞUBAT/2019

AAE- TÜRK DÜNYASI RAPORU
Şubat 2019

Hazırlayan: Zehra ÇİMEN

 

AZERBAYCAN

Şair Bahtiyar Vahapzade vefatının 10. Yılında Bakü’de anıldı
Hayatını Türk Dili, edebiyatı, Türk kültürü ve tarihine adamış, “Bir ananın iki oğlu” mısralarıyla hafızalara kazınan “ Azerbaycan Türkiye” şiirinin yazarı merhum şair Bahtiyar Vahapzade, vefatının 10. yılında TİKA, Bakü Yunus Emre Enstitüsü ve Azerbaycan Yazarlar Birliği iş birliğinde Bakü’de düzenlenen panel ve saygı gecesinde anıldı.
Azerbaycanlı Öğrencilere Siber Güvenlik Eğitimi
Türkiye ve Azerbaycan, siber güvenlik konusunda yaptığı iş birliği kapsamında TİKA desteğiyle Azerbaycan’dan gelen 10 öğrenciye TÜBİTAK Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezinde 7 gün siber güvenlik, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunda Siber Olaylara Müdahale Eğitimi üzerine 2 gün eğitim verildi. Eğitimin ardından öğrencilere sertifika verildi.

Hocalı Soykırımı kurbanları Bakü’de anıldı
Azerbaycan’da 26 Şubat 1992’de Hocalı’da Ermenilerin işkencelerle öldürdüğü 613 kişiyi anmak için Azadlık Meydanı’nda toplanan on binlerce Azerbaycanlı, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve devlet erkânıyla Ana Feryadı Anıtı’na yürüdü. Türkiye’nin Bakü Büyükelçisi Erkan Özoral, KKTC Temsilcisi Ufuk Turganer ile Türk kurum ve kuruluşların temsilcilerinin de katıldığı yürüyüşten sonra Aliyev ve beraberindekiler anıta çiçek bıraktı.

KKTC Bakü temsilcisi Azerbaycan-KKTC ilişkilerini değerlendirdi
KKTC’nin Bakü Temsilciliğinin 1997 yılından bu yana faaliyet gösterdiğini bildiren Ufuk Turganer, KKTC’yi Azerbaycan’da daha fazla tanıtmayı, Kıbrıs Türk kültür ve gelenekleri Azerbaycanlı kardeşleriyle paylaşmayı amaçladıklarını bildirdi. Bu amaçla Azerbaycan’da konser, sergi ve kermes gibi çok sayıda etkinlik düzenlediklerini belirterek iki ülke arasında eğitim ve turizm alanında önemli etkileşimlerin olduğunu söyledi. Azerbaycanlıların Kıbrıs Türk tarihini çok yakından bildiğini ve takip ettiğini belirten Turganer, gittikleri en uzak köylerde bile insanların merhum Rauf Denktaş’ı tanıdığını söyledi.
Ukrayna’da yaşayan Azerbaycan Türkleri seçimlerde Kırımoğlu’nu destekleyecek

Ukrayna’da yaşayan 500 binin üzerindeki Azerbaycanlı aktif grup, Ukrayna’da yaklaşan seçimlerde Kırım Tatarlarının milli lideri Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu’nu destekleyeceklerini bildirdiler.
Türk Konseyi diaspora temsilcileri toplantısı Bakü’de yapıldı
Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de, Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi (Türk Konseyi) üye ülkelerinin diaspora kurumları arasında tecrübe değişimi programı ve Diaspora Temas Grubu 5. Toplantısı yapıldı. Toplantıda, Türk Konseyi üye ülkeleri diaspora kurumlarının 2019 yılı ortak eylem planı müzakere edildi. Müzakereler sonrasında YTB tarafından Almanya ve Fransa’daki, Azerbaycan Diasporadan Sorumlu Devlet Komitesi tarafından da ABD’deki Türk soylu diaspora kurumlarının potansiyelinin artırılması için eğitim programlarının düzenlenmesi, Nevruz bayramının TÜRKSOY ve Türk soylu diasporalarla birlikte kutlanması için yol haritasının hazırlanması gibi konularda mutabakat sağlandı.

TİKA’dan Azerbaycanlı gençlere destek

TİKA Azerbaycanlı gençlerin kişisel ve sosyal gelişimlerinin desteklenmesi amacıyla düzenlediği “Bakü Gençlik Akademisi” projesi kapsamında “Kendini Keşfetme ve İç Motivasyon Teknikleri” konulu seminer düzenledi.
“Türkiye – Azerbaycan Ortak Miras” etkinliği
Hazar Folklor Eğitim ve Araştırma Merkezi’nin (Hazarfem) İstanbul Büyükşehir Belediyesi ev sahipliğinde Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi Sarayı’nda düzenlediği “Türkiye-Azerbaycan Ortak Miras” programında, Azerbaycan Devlet Halk Dansları Topluluğu sahne aldı.
KAZAKİSTAN

Kazakistan güvenli ülkeler sıralamasında 44. sırada yer aldı

Global Finance dergisi en güvenli ülkeleri sıraladı. Askeri çatışma olasılığı, nüfusun kişisel güvenliği, ekonomik gelişme ve doğal afet olasılığı gibi faktörler dikkate alınarak hazırlandığı listede Kazakistan 128 ülke arasında 44. sırada yer aldı.
Avrasya Ekonomik Birliği Hükümetlerarası Konsey Toplantısı Almatı’da yapıldı
Kazakistan Başbakanı Sagintayev’in ev sahipliğinde düzenlenen toplantıya, Rusya Başbakanı, Kırgızistan Başbakanı, Belarus Başbakanı, Ermenistan Başbakan Yardımcısı ve Avrasya Ekonomik Komisyon Kurulu Başkanı katıldı. AEB üyesi ülkeler arasında ticari ve ekonomik iş birliği, karşılıklı ticareti artırma ve ekonominin diğer alanlarında bütünleşme potansiyelini geliştirme konuları ele alındı ve gelecek 2 yıllık dönem için yol haritasının kabul edilmesi gerektiği vurgulandı.
Kazakistan Başbakanı atandı
Kazakistan’da yeni hükümet belli oldu. Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in 21 Şubat’ta, hükümetinin istifasıyla ilgili bir kararname imzalamasının ardından Kazakistan Başbakanı olarak Askar Mamin’i atadı.
Kazakistan’da yeşil ekonomiye rekor yatırım yapıldı
2018 yılının ilk sonuçlarına göre, çevre korumaya yönelik yatırımlar yılda 2,5 kez artarak 80,2 milyar tengeye ulaştı. Bu rakam ilgili sektörün tarihinde daha önce olmayan bir rekor kırdı.
Bakan Turhan Kazakistan ve Türkiye arasındaki ilişkileri değerlendirdi
Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi Bilgi ve İletişim Teknolojilerinden Sorumlu Bakanlar 3.Toplantısı’nda konuşan Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Mehmet Cahit Turhan, Bakü-Tiflis-Kars demir yolu hattının Hazar Denizi’ndeki limanlara kadar ulaşması ve Hazar’daki deniz ulaşımıyla ilgili hatlarının hizmete girmesinin önemini vurguladı. Türkiye’nin, Kazakistan’ın bağımsızlığını ilk tanıyan ve ilk ticari, ekonomik ilişkileri başlatan ülke olduğunu hatırlatan Turhan, ikili ekonomik ilişkilerin önemli aşamaya geldiğini belirtti. Turhan, bu ilişkileri ulaştırma altyapısıyla da geliştirmek gerektiğini belirtti. Bakan Turhan, Bakü-Tiflis-Kars demir yolu hattının ikinci kısım çalışmalarının devam ettiğini söyledi.
Hocalı kurbanları Kazakistan’da anıldı
Başkent Astana’daki Lev Gumilev Avrasya Milli Üniversitesinde düzenlenen anma etkinliğine katılan öğrencilere Hocalı olaylarıyla ilgili filmler izletildi, olaylar hakkında bilgiler içeren kitaplar ve broşürler dağıtıldı.
“Kazak Hanlığı. Altın Orda” Filminin Galası Yapıldı
Yönetmenliğini Rustem Abdraşev’in üstlendiği filmin gösteriminin ardından konuşan Kültür ve Spor Bakanı, filmin Nursultan Nazarbayev’in talimatıyla hazırlandığını belirterek Nazarbayev’in, “tarihini bilen, ona değer veren ve öven halkın geleceği büyük” ifadelerine atıfta bulundu.
Kazakistan’da Aral Gölü toplantısı
Astana’da, Aral bölgesinde ekonomik, çevresel ve sosyal konularla ilgili yasal düzenlemelerin ele alındığı yuvarlak masa toplantısı düzenlendi. Gölün kurumasının olumsuz sonuçlarının giderilmesi için sınır ülkelerle varılan anlaşmalar çerçevesinde çalışmalar yaptıklarına işaret eden Kazakistan Enerji Bakan Yardımcısı Sabit Nurlıbay, Kazakistan ile Özbekistan arasında çevrenin korunmasına ilişkin imzalanan anlaşma kapsamında ilk komisyon toplantısının geçen yıl Taşkent’te yapıldığını aktardı. Özbekistan Bakanlar Kurulu, ağaçlandırma çalışmalarının hızlandırılmasına ilişkin kararı imzaladı. Buna göre, bu yıl Aral Gölü’nün kuruyan kısımlarındaki 500 bin hektarlık alanda yapılacak ağaçlandırma çalışmaları için 12 milyon dolar kaynak ayrıldı. Kazakistan’ın teklifi üzerine 1993 yılında Orta Asya ülkeleri Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Özbekistan ve Türkmenistan tarafından Uluslararası Aral’ı Kurtarma Fonu kurulmuştu.
Türk öğrenciler Kazakistan Gençlik Yılı’na katılacaklar
Kazakistan’da 2019 Gençlik Yılı ilan edilmişti. Bu bağlamda, Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Kazak-Türk Üniversitesinde çok sayıda etkinlik planlanıyor. Kazakistanlı öğrencilerin Türkiye’yi, Türk öğrencilerin Kazakistan’ı ziyaret etmeleri planlanıyor.
Türkiye ile Kazakistan arasındaki ticarette hedef 5 milyar dolar
Türk-Kazak İşadamları Birliği (TÜKİB) Başkanı Fırat Develioğlu, Türkiye Kazakistan ticaret hacmini 2,5 milyar dolardan 5 milyar dolara çıkarmayı hedeflediklerini söyledi. Develioğlu, Kazakistan’ın bağımsızlığını ilan etmesinden hemen sonra ülkeye ilk olarak Türk firmalarının geldiğini, yatırım yaptıklarını ve üretime başladıklarını belirtti. Develioğlu, şu anda Kazakistan’da 3 bine yakın Türk firmasının faaliyet gösterdiğini dile getirerek, Kazakistan’ın Batılı manada ekonomik sisteme geçişine Türk firmalarının ön ayak olduğunu söyledi.
Kazakistan Hazar’ın hukuki statüsüne ilişkin anlaşmayı onayladı
Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, Hazar Denizi’nin hukuki statüsüyle ilgili anlaşmanın onaylanmasına ilişkin yasayı imzaladı. Anlaşma, Hazar’a kıyısı olan ülkeler Kazakistan, Azerbaycan, Rusya, İran ve Türkmenistan tarafından geçen yıl ağustos ayında imzalanmıştı.
Kazakistan’da Türkçeye büyük ilgi
Yunus Emre Enstitüsü’nün başlattığı Türkçe Konuşma Kulübü’nün ilk dersi Nazarbayev Üniversitesinde yapıldı. Kursların Mayıs ayına kadar devam edeceğine dikkat çeken Astana Yunus Emre Enstitüsü Müdür Vekili Almagül İsina, her iki üniversitede haftada 2 gün olmak üzere 1,5 saat, toplamda 3 saat, talebe göre ise 4 saatlik bir program uygulanacağını söyledi.

ÖZBEKİSTAN

Özbekistan heyeti IAEA başkanı ile görüştü
Orta Asya’da ilk nükleer enerji santralini kurma planları yapan Özbekistan’ın, nükleer güvenliği sağlamak için IAEA’nın tüm taleplerine ve tavsiyelerine uyacağı ve bu alanda uluslararası yükümlülüklerine bağlı kalmaya devam edeceği vurgulandı. Özbekistan’ın bu amaçla Nükleer Enerjisi Geliştirme Ajansı (Uzatom) oluşturduğu ve bu kurumun IAEA ve Rusya, ABD, BDT ülkeleri, Asya ve Avrupa’daki nükleer enerji operatörleri ile işbirliğine başladığına dikkat çekildi.
Özbekistan’dan 45 ülkeye daha vize muafiyeti
Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’in ülkede turizmin geliştirilmesine yönelik imzaladığı “ Özbekistan Cumhuriyeti’nde turizmin gelişimini hızlandıracak ilave önlemler” kararnamesi yürürlüğe girdi. Buna göre Özbekistan’da 1 Şubat itibariyle Avrupa Birliği ülkelerinin ağırlıkta olduğu 45 ülke için vize muafiyeti, 76 ülke için de sadeleştirilmiş vize uygulaması başladı. Böylece 45 ülke vatandaşı vize almadan 30 gün boyunca ülkeye seyahat edebilecek. Özbekistan’ın vize muafiyeti sağladığı ülke sayısı 64’e yükseldi.
Özbekistan’da kabine değişikliği
Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev tarafından imzalanan kararnameyle başbakan yardımcıları sayısı 8’den 5’e düşürüldü. Kararnameye göre Başbakan 1. Yardımcısı Açılbay Ramatov, Ulaştırma Bakanı olarak da görev yapacak.
Özbekistan’da siyaset bilimi üniversitelere geri dönüyor
Önceki devlet başkanı İslam Kerimov siyaset bilimini 2013’te branş olarak yasaklamış, 2015 yılındaysa tümüyle ders müfredatından çıkarmıştı. Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’in 29 Ocak tarihinde imzaladığı kararnameye göre, Siyaset Bilimi Bölümü, Dünya Ekonomi ve Diplomasi Üniversitesi’nde açılacak ve 2019/2020 akademik yılından itibaren çalışmaya başlayacak. Önümüzdeki yaz üniversitede Siyaset Bilimi branşında lisans programına 20 kişi kabul edilecek.

Taşkent’te Orta Asya’da ortaklık için 50 ülke toplandı
Özbekistan’ın başkenti Taşkent’te uluslararası “Orta Asya’da ortaklık, zorluklar ve yeni fırsatlar” konferansı düzenlendi. Özbekistan hükümeti tarafından Birleşmiş Milletler Orta Asya’daki Önleyici Diplomasi Merkezinin desteğiyle yapılan konferansa 50’ye yakın ülkeden 100’den fazla uzman ve yetkili katıldı. Özbekistan Dışişleri Bakanı Abdulaziz Kamilov, bölge ülkeleri arasındaki iş birliğinin geliştirilmesini desteklediklerini söyledi.
Özbekistan, Taliban ve Afgan hükümeti arasında arabulucu olmak istiyor
Özbekistan Dışişleri Bakanı Abdulaziz Kamilov, Afganistan hükümetini ve Taliban hareketinin temsilcilerini görüşme için Taşkent’e davet etti. Kamilov, Özbek tarafının barış sürecinin herhangi bir aşamasında iki taraf arasında doğrudan görüşmeler düzenlemek için gerekli şartları yaratmaya hazır olduğunu belirtti.
Özbekistan’da Türk Dili ve Kültürü Merkezi açıldı
Özbekistan’daki Alişir Nevai Özbek Dili ve Edebiyatı Üniversitesinde Türkiye’nin Taşkent Büyükelçiliği tarafından Türk Dili ve Kültürü Merkezi açıldı. Açılışta konuşma yapan Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Şuhrat Siraciddinov, son dönemde üst düzeye ulaşan Özbekistan ile Türkiye arasındaki ilişkilerin yeni döneme girdiğini vurgulayarak, amaçlarının iki ülke üniversiteleri ve bilim adamları arasındaki ilişkilerin de gelişmesine katkı sağlamak olduğunu belirtti.
Dünya Bankası Başkan Yardımcısı Özbekistan’a gitti
Dünya Bankası’nın Avrupa ve Orta Asya’dan sorumlu Başkan Yardımcısı Cyril Muller, temaslarda bulunmak üzere geldiği Özbekistan’da Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ile görüştü. Görüşmede Mirziyoyev, Özbekistan ile Dünya Bankası arasındaki verimli iş birliğine değindi. Muller, Mirziyoyev’e Özbekistan’da Dünya Bankası projelerinin hayata geçirilmesine verdiği önemden dolayı teşekkür etti.
Özbekistan ve Avrupa Birliğinden yeni ortaklık anlaşması
Avrupa Birliği ve Özbekistan, 1999’dan bu yana yürürlükte olan ortaklık anlaşmasının yerine geçecek Geliştirilmiş Ortaklık ve İşbirliği Anlaşması’nın içeriği konusunda mutabakata vardı. Özbekistan ve AB arasındaki anlaşmayla Özbek ürünlerinin AB pazarlarında gümrüksüz dolaşım hakkı elde etmesi bekleniyor.

TÜRKMENİSTAN

AB Orta Asya Özel Temsilcisi Aşkabat’ı ziyaret etti
Avrupa Birliği Orta Asya Özel Temsilcisi Peter Burian’ın başkanlık ettiği delegasyon, başkent Aşkabat’ta Türkmenistan Dışişleri Bakanlığı’nda bir heyetle toplantı yaptı. Konuklar, Türkmenistan’ın büyük altyapı projelerini uygulamak için sahip olduğu güçlü potansiyele dikkat çekti. Taraflar, 2019 yılında AB ile Türkmenistan arasındaki işbirliğinin geliştirilmesi ile ilgili konuları ele aldılar. Bu bağlamda, işbirliğini güçlendirmek için Avrupa Birliği’nin Türkmenistan’da temsilcilik açması konusu vurgulandı.
Türkmenistan’da Bağımsız Devletler Topluluğu Etkinlikleri hazırlığı
2019 yılında BDT’nun başkanlığını yürüten Türkmenistan, ülkeleri bir araya getirecek olan birçok etkinliğe hazırlanıyor. BDT üyesi ülkelerin oluşturduğu “Devletlerarası İnsani İşbirliği Fonu” Başkanı ve Rusya Devlet Başkanı’nın uluslararası kültür işbirliğinden sorumlu özel temsilcisinin de katıldığı Dışişleri Bakanlığı’ndaki görüşmede, Topluluğun 2019 yılında Türkmenistan’da gerçekleştireceği ortak etkinliklerin programı değerlendirildi. Başkent Aşkabat, 31 Mayıs’ta, üye devletlerin Hükümetlerarası Konsey Toplantısı’na, Ekim ayında ise BDT Devlet Başkanları Zirve Toplantısı’na ev sahipliği yapacak. Ayrıca BDT’da 2019 yılının “Kitap Yılı” ilan edilmesi kapsamında, Topluluk üyesi ülkelerde edebiyatın tarihçesi ve gelişimi ile ilgili kitap etkinlikleri ve kitap fuarları düzenlenmesi planlanıyor.
Avrupa’dan Türkmenistan’a uçuş yasağı
Avrupa Havacılık Güvenliği Ajansı (EASA), Türkmenistan Havayolları’nın tüm uçuşlarını durdurdu. Uçuşların, Avrupa Birliği’ne üye ülkelerdeki uluslararası hava güvenliği standartlarını karşılamadığı için askıya alındığı duyuruldu.
Afganistan Devlet Başkanı Türkmenistan’ı ziyaret etti
Ruhiyet Sarayı’nda yapılan başbaşa görüşmeden sonra müzakerelere başlandı ve bir dizi anlaşma imzalandı. Müzakerelerde, bölgede güvenliğin sağlanmasının ancak teröre karşı ortak bir mücadele sonucu elde edilebileceği vurgulanarak, her iki devletin bu yönde ikili işbirliğini sürdürmeye ve uluslararası örgütlerle birlikte çalışmaya hazır olduğu belirtildi.

KIRGIZİSTAN

Kırgızistan Türkiye ile sosyal güvenlik anlaşmasını onayladı
Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov, Ankara’da 9 Nisan 2018’de Kırgızistan ve Türkiye hükümetleri arasında imzalanan sosyal güvenlik anlaşmasını onayladı. Anlaşma, Türkiye’deki Kırgızistanlılar ile Kırgızistan’daki Türkler için karşılıklı emeklilik hakkının kazanılması başta olmak üzere çalışma hayatında iki ülke arasında eşitlik ve kolaylık sağlanmasını öngörüyor. Kırgızistan’ın Sosyal Fonu Başkan Yardımcısı bu anlaşmanın Kırgızistan tarafından ilk defa uygulanacağını belirtti.
Kırgız tıp çalışanları Türkiye’de eğitim programına katıldı
Kırgız Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Vakfı Başkanı, Kırgızistan’daki tıp çalışanlarının mesleki deneyim ve iş tecrübesini artırmak amacıyla Kastamonu Üniversitesi ve Özel Anadolu Hastanesi ile iş birliği protokolü imzaladıklarını söyledi. Kırgızistan’da belirlenen 10 kişilik ilk kafile iki haftalık kurs için 10 Şubat’ta Türkiye’ye gönderildi.
Kırgızistan İş ve Yatırım Olanakları Toplantısı düzenlendi
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu tarafından düzenlenen Kırgızistan İş ve Yatırım Olanakları Toplantısı, Kırgızistan Ekonomi Bakanı Oleg Pankratov ve DEİK Yönetim Kurulu Başkanı Nail Olpak’ın katılımıyla gerçekleştirildi. Pankratov, Kırgızistan ve Türkiye arasındaki ticari ilişkilerin son yıllarda geliştiğini belirtti. Türkiye’yi örnek aldıklarını dile getiren Pankratov, Türk iş adamlarının tecrübelerinden faydalanmak istediklerini ve iki ülkenin ortak iş alanını geliştirmesi gerektiğini belirtti.
Kırgızistan’daki Ahıska Türklerinin Türkçe eğitim talebi
Türkiye’nin Bişkek Büyükelçisi Cengiz Kamil Fırat, Kara Balta şehrinde ve civar köylerinde yaşayan Ahıska Türkleri ile bir araya geldi. Görüşmede Kara Balta İl Meclis Üyesi Almazhanım Bilalova, şehirlerinde ve köylerinde Rusça, Çince ve İngilizce öğretildiğini, okullarında Türkiye Türkçesi de öğrenmek istediklerini söyledi. Büyükelçi Cengiz Kamil Fırat ise Türkçe kursu açılması için çalışacaklarını belirtti.
TİKA’dan Kırgızistan’da kadın istihdamına destek
TİKA’nın Kırgızistan’da daha önce kurduğu dikiş atölyesinde ücretsiz dikiş kursları alan kadınlar sertifikalarını aldı. Açıldığından bu yana geçen 1,5 yıllık süreçte düzenlenen kurslardan 110 kadın mezun oldu.
TİKA Kırgızistan’da su kanalı yeniledi
TİKA tarafından Kırgızistan’da Karataş su kanalı restore edilerek, Kırgız ve Özbek vatandaşların yaşadığı köylerdeki su baskınları önlendi. Su kanalının açılışı Türkiye Bişkek Büyükelçisi Cengiz Kamil Fırat, Oş Valisi Uzarbek Cılkıbaev, TİKA Bişkek Program Koordinatörü Ali Muslu, yerel yöneticiler ve köy sakinlerinin katılımıyla gerçekleşti. Bölgede etnik gerilime de yol açan su sorunu, iki köyden geçen kanalın onarılması ile son buldu.
Kırgızistan Dışişleri Bakanı 53. Münih Güvenlik Konferansı’na katıldı
Kırgızistan Dışişleri bakanı Cengiz Aydarbekov 15-16 Şubat 2019 tarihlerinde Almanya’ya gerçekleştirdiği resmi ziyarette 53. Uluslararası Münih Güvenlik Konferansı’na katıldı. Aydarbekov Almanya’ya resmi ziyaretinde birkaç ülkenin Dışişleri Bakanları ile ikili görüşmeler de yaptı.
Kırgızistan ve Katar arasında ticari iş birliği
Katar’ın başkenti Doha’da Kırgızistan ve Katar arasında ticari işbirliği üzerine bir toplantı gerçekleştirildi. Taraflar öncelikli alanlarda ikili iş birliğini daha da derinleştirme noktasında fikir birliğine vardılar. Dışişleri Bakan Yardımcısı Nurlan Abdrahmanov, iki ülke arasındaki mevcut ilişkileri siyasi, ticari, yatırım ve kültürel alanlarda genişletmeye hazır olduklarını belirtti. Ayrıca Orta Asya ve Orta Doğu’daki durum hakkında görüş alışverişinde bulunuldu ve iki devletin uluslararası ve bölgesel örgütler çerçevesinde iş birliği görüşüldü.
Kırgızistan’da Türk Dünyası Kültür Başkenti heyecanı
Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatınca (TÜRKSOY) 2019 Türk Dünyası Kültür Başkenti olarak ilan edilen Kırgızistan’ın ikinci büyük kenti Oş’ta uzman ve tecrübeli ekibin kültürel faaliyetlere imza atmak için hazırlıklara başladığı bildirildi. Nisan ayında açılış töreni ile başlayacak etkinlikler kapsamında, “İpek Yolu Üstündeki Oş kenti: Dünü, Bugünü, Yarını” sempozyumunun düzenleneceği belirtildi. Kentteki Süleyman Dağı’nın UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dahil edilmesinin 10. yıl dönümü dolayısıyla Kırgız kültürünün tanıtılmasına ağırlık verileceği kaydedildi.
Kırgızistan ile ABD işbirliği ve ortaklık gündemini görüştü
Kırgızistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Azizbek Madmarov, ABD Dışişleri Bakanlığının Güney ve Orta Asya’dan sorumlu Müsteşar Yardımcısı Büyükelçi Alice Wells ile bir araya geldi. Toplantıda, işbirliği ve ortaklık gündemi görüşüldü ve Kırgızistan ile ABD arasındaki ikili ilişkilerin tümünde işbirliğini geliştirmenin önemine dikkat çekildi.

IRAK

TİKA’nın Bağdat’ta yenilediği Türk Şehitliği açıldı
Açılışa, TİKA Başkanı Serdar Çam ile Türkiye’nin Bağdat Büyükelçisi Fatih Yıldız, büyükelçilik çalışanları, TİKA Bağdat ofisi personeli, Türkmen Kardeşlik Ocağı yetkilileri ve bazı Türkmen vatandaşlar katıldı. Bağdat’taki Türk Şehitliğinde, I. Dünya Savaşı Irak Cephesi’nde şehit düşen 2370 Türk askerinin kabri bulunuyor.
TİKA Başkanı Kerkük’ü ziyaret etti
TİKA Başkanı Serdar Çam, Kerkük Valisi Rakan Said ve Kerkük il meclisi üyeleri ve yetkilileri ile görüştü. Başkan Serdar Çam ve Türkiye’nin Bağdat Büyükelçisi Fatih Yıldız’ın Kerkük’teki ziyareti dolayısıyla memnuniyetini dile getiren Said, bu tür ziyaretlerin Kerkük’e verilen önemin göstergesi olduğunu ve bundan memnuniyet duyduklarını belirtti.
Irak Türkmen Cephesi Türkiye temsilciliğinde görev değişimi
ITC’nin Ankara’daki temsilciliğinde, Genel Başkanı Erşat Salihi’nin de bulunduğu törende ITC Türkiye Temsilcisi Mehmet Tütüncü, Hicran Kazancı’dan görevi devraldı.
Erşat Salihi: Türkmenlerden ve Araplardan izin almadan Kerkük’e peşmerge giremez
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Peşmerge Bakanlığı, peşmergenin Kerkük ve diğer tartışmalı bölgelere dönmesi için Irak Savunma Bakanlığı ile anlaşmaya vardıklarını açıklamıştı. ITC Genel Başkanı ve Kerkük Milletvekili Erşat Salihi, peşmerge güçlerinin Kerkük’e geri döneceği iddialarına sosyal medya hesabından yaptığı açıklamayla tepki gösterdi. Salihi, “Irak Hükümeti’nin Bağdat’ta Türkmenlerin ve Arapların rızasını ve bilgisini almadan peşmergeyi Kerkük’e iade etmesini kabul etmediğimiz bilinmelidir. Yerel polisin güvenlik dosyası parti yanlısı unsurlardan temizlenmelidir.” ifadelerini kullandı. Kerkük’ün Türkmen ve Arap milletvekilleri, peşmergenin şehre geri dönmesiyle ilgili olarak Bağdat ile Erbil arasında yapılan anlaşma ile ilgili çıkan açıklamalardan endişe duyduklarını ortak bir açıklama ile ifade ettiler. Kerkük Valisi Rakan Said, peşmergenin Kerkük’e dönüş iddialarına karşı Kerkük’ün güvenliğini merkezi hükümete bağlı federal güçler sağlamaya devam etmeli dedi.
Tarihi Musul çarşısı için harekete geçildi
Musul Valisi Nufeyl Hamadi, DEAŞ unsurlarıyla girilen çatışmalar nedeniyle büyük yıkıma uğrayan Musul’un en büyük ve kadim çarşısının yeniden imarına başlayacaklarını ifade etti. Hamadi, çarşıdaki dükkânların eski haline uygun bir şekilde inşa edilerek 250 gün içinde sahiplerine teslim edileceğini söyledi.
Kerkük’te Hocalı unutulmadı
Türkmeneli Öğrenci ve Gençler Birliği Hocalı Soykırımının 27. yıl dönümü nedeniyle bir anma töreni düzenledi. Törene, Irak Türkmen Cephesi Kerkük İl Başkanı Kasim Kazancı, Türkmen gençlik teşkilatları ve çok sayıda vatandaş katıldı.
DİĞER
KKTC Cumhurbaşkanı BM’nin Kıbrıs temsilcisi ile görüştü
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Kıbrıs sorunu için görevlendirdiği geçici özel danışmanı Jane Holl Lute’u kabul etti. Kıbrıs sorununda müzakerelere devam edilmesi için gerekli zeminin oluşturulup oluşturulamayacağı konusunda görüşmeler yapmak üzere adaya gelen BM temsilcisi Lute, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi lideri ile de bir araya geldi.
TİKA’dan Bosna Hersek Devlet Arşivine destek
Bosna Hersek Devlet Arşivi Saraybosna’da 2014 yılında yaşanan protesto olaylarında zarar görmüştü. TİKA, Devlet Arşivleri’ne ait evrakların kurtarılması için belgelerin bulunduğu bölümün tadilatını yaparak donanım desteği sağladı. Bosna Hersek Devlet Arşivi’nde saklanan mirasın daha iyi korunması amacıyla yeni bir proje daha gerçekleştirildi. TİKA, Bosna Hersek Devlet Arşivi bünyesinde kötü durumda olan arşiv deposunda tadilat çalışması yaptı. Arşiv deposu yenilendi, belgelerin daha iyi korunması için uygun havalandırma sistemi ve yangın söndürme sistemi kuruldu ve onarılan bölümler hizmete açıldı.
ABD’li Senatörden Doğu Türkistan açıklaması
ABD’nin New Jersey eyaleti senatörü Bob Menendez, Doğu Türkistan’da bulunan toplama kampları ile ilgili konuştu. Menendez yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Yaklaşık 1 milyon Uygur’un Çin’in toplama kamplarında tutulduğuna inanıyoruz. Bu insan haklarının ve uluslararası hukukun bir ihlalidir. İnanıyorum ki Çin’i bu konuda baskı altına almak için daha fazla bu meseleyi dile getirmeliyiz. Uygurların haklarını koruyarak bu kampların kapatılmasını istemeliyiz.” Ayrıca bir grup ABD’li senatör Çin’in ömür boyu hapse mahkûm ettiği Uygur Profesör İlham Tohti’ye Nobel Barış Ödülü verilmesi için Nobel Vakfı’na bir mektup yolladı.
Gulca katliamının 22. Yılı
5 Şubat 1997’de, Çin’in Doğu Türkistan’daki Gulca şehrinde çıkan olaylarda yüzlerce Uygur ve Kazak vatandaşı acımasızca katledilmişti. Olayların çeşitli kaynaklara göre Kur’an okunulan bir eve Çin hükümetinin baskın yapması sonrasında çıktığı ifade edilmişti. Gulca’daki olaylar Doğu Türkistan’da ilk defa şehir merkezlerinde bu tür olayların görünmesi açısından önem taşıyor. 2009 Ürümçi katliamı haricinde Gulca’da yaşananlar Doğu Türkistan’ın yakın siyasi tarihinin en kanlı olayı olarak görülüyor.
Batı Trakya Türklerinden Çipras’a tepki
Batı Trakya Türklerinin yayın organları, Çipras’ın Türkiye ziyaretini ve Batı Trakya Türklerine karşı tutumunu değerlendirdi. Batı Trakya Türklerinin basın organlarından Millet Gazetesi Başbakan Çipras’ın bir taraftan Türkiye ile iyi ilişkiler inşa etmek niyetiyle iki ülkenin azınlıklar konusundaki gelişmeler hakkında birbirlerini bilgilendirdiğini dile getirirken, diğer taraftan bunun Türkiye ile ikili bir mesele olmadığını söylemesi, azınlık kamuoyu tarafından çelişkili bir açıklama olarak değerlendirildi. Çipras’ın, Batı Trakya Türk Azınlığının Türk kimliğini görmezden gelerek sadece dini kimliğine atıfta bulunması da samimiyetsizlik olarak değerlendirildi. Çipras’ın Batı Trakya Müslüman Türk Azınlığının sorunları ve taleplerini görmezden gelen tavrı, azınlık kamuoyu tarafından samimiyetsiz ve ikircikli bir politikanın yansıması olarak değerlendirildi.
Uygurlardan Çin’e çağrı: “Benim de akrabamın görüntülerini yayınlayın”
Çin, Doğu Türkistan’daki toplama kamplarına hapsettiği ünlü halk ozanı Abdurehim Heyit’in öldüğüne dair haberlere yanıt olarak bir video yayınlamış ve Heyit’in hayatta olduğunu iddia etmişti. Buna karşılık sosyal medyada akrabaları toplama kampında olan Uygurlar “Benim de akrabalarımın görüntülerini yayınla” sloganıyla bir kampanya başlattılar.
“Balkanlarda 2 milyon Türkçe konuşan insan var”
Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Bülent Yıldırım, Balkanlar’da 2 milyon civarında kişinin Türkçe konuştuğunu belirtti. Yıldırım, yaptığı açıklamada, Türklerin ve Türkçenin Balkanlar’daki varlığını koruduğunu ifade etti. Türkçenin Balkanlar’da yaşatıldığını ifade eden Yıldırım, bölgedeki en yoğun Türk nüfusun Bulgaristan’da olduğunu söyledi.
TİKA’dan Duha Türklerine gıda yardımı
TİKA, Moğolistan’ın Rusya sınırı yakınındaki Hövsgöl vilayetinde yaşayan, sayıları 800’e kadar düşen, dilleri ve kültürleri yok olmaya yüz tutmuş Duha Türklerine yaklaşık 10 ton gıda götürdü.
Rusya’dan Tacikistan’a askeri destek
Rusya Tacikistan’a havadaki hareketli nesneleri tespit etme ve hedef belirleme cihazlarını içeren 9 milyon dolarlık hava savunma ekipmanı gönderdi. Ekipmanlar, Rusya ve Tacikistan devlet başkanları arasındaki mutabakat uyarınca, Tacikistan Silahlı Kuvvetlerinin modernizasyonu amacıyla Savunma Bakanlığına teslim edildi.
Alparslan Türkeş’in Hatırası Müzede Yaşatılacak
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatıyla TİKA tarafından restore edilen MHP’nin kurucu Genel Başkanı Alparslan Türkeş’in Lefkoşa’da doğduğu evdeki restorasyon çalışmaları tamamlandı. Müzede merhum Alpaslan Türkeş’in bizzat kullandığı eşyaların ve fotoğrafların sergilenecek. Tüm çalışmaların Mart ayı içinde tamamlanması planlanıyor.